Faydalı Bilgiler
Peyzaj alanları günümüz dünyası ve insanların hayatında çok önemli bir yere sahiptir. Çünkü günümüzde insanlar hayatı daha yoğun bir tempoda ve sürekli yapay ortamlarda geçirmek zorundadırlar. Bu sebeple rekreasyon ihtiyaçlarını çok nadir olarak karşılayabilmekte ve psikolojik açıdan kent içerisinde sıkışıp kalmışlık hissine kapılabilmektedir. İnsanları bu sıkışıklık hissinden bir nebze olsun kurtarabilmek için dış mekanlarda peyzaj tasarımının önemi büyüktür. Kentlerin içinde bu alanları oluşturmaya en yatkın yerler ise kent meydanlarıdır.
Özellikle kent meydanlarında bu önem dahada ortaya çıkmaktadır. Çünkü toplumun her kesiminden insanı bir araya getiren ortamlardan birisi kent meydanlarıdır. Kimisi işini halletmek, rekreasyon ihtiyacını karşılamak, kimisi dinlenmek, sosyalleşmek için, kimisi de sadece oradan geçmekte olsa dahi meydanı kullanmakta ve bu mekanının etkisine kapılmaktadır.
KENT MEYDANLARININ TOPLUMSAL ÖNEMİ
Kent meydanları toplumun her kesiminden insana ev sahipliği yaptığı için peyzaj tasarımı da buna uygun olarak yapılmalıdır. Kent meydanlarının çoğu tarihi bir kimliğe sahiptir. Bu sebeple peyzaj tasarımı yapılırken bu konu üzerinden tasarım devam ettirilip halk kültürü korunmuş ve bireylerin rekreasyon ihtiyacı korunmuş olur.
Meydanın bitkilendirmesinde tarihi dokusuna ve alan kültürüne göre tasarımlar yapılabilir. Örneğin bir kent Laleleri ile meşhursa kent meydanı tasarımında hem canlı hem donatı elemanlarının kullanımında bu figürden yola çıkılabilir.
Donatı elemanları standart ölçüler dışında çocuklar, özel gereksinime ihtiyaç duyan bireyler, yaşlılar, hamiler vb. gibi bireyler içinde uygun olmalıdır. Yürüme yollarında hissedilebilir yüzeyler, uyarı sistemleri kullanılmalıdır. Ancak bu sayede meydanlar tasarım amacına uygun bir şekilde hizmet verebilir.
Etkili bir kent meydanı oluşturmanın bir diğer yolu ise akılda kalıcı bir tasarım oluşturmaktadır. Tasarım ne kadar özgün olursa meydanı o kadar ilgi çekici kılar. Fakat bu konuda da dikkat edilmesi gereken husus dikkat çekici alanlar yaratmaya çalışırken kullanılamayan atıl alanlar oluşturmamaya dikkat edilmelidir. Tasarım hem özgün hemde kullanışlı olmalıdır.
Her mevsim koşuluna uygun donatı elemanları kullanılmalıdır. Aynı zamanda meydan içerisinde yaya sirkülasyonu mutlaka korunmalıdır. Yürüme yolları, dinlenme alanları meydanı kullanacak ortalama kişi sayısı hesaplanıp bu orana göre planlanmalıdır. Meydanlar aynı zamanda toplanma, şölen ve çeşitli etkinlikler içinde kullanıldığından esnek tasarımlar meydanlar için uygundur. Meydanlar tıpkı birçok peyzaj alanında olması gerektiği gibi yeterli aydınlatma elemanına sahip olmalıdır. Bu alanlar gece ve gündüz fark etmeksizin birçok insan için güzerhah görevi görmektedir bu yüzden yeterli aydınlatma elmanı kullanılması güvenlik açısından önem arz etmektedir. mutlaka yeterli sayıda aydınlatma elemanı içermelidir.
KENT MEYDANLARINDA BİTKİLENDİRME
Peyzaj tasarımlarının tamamlayıcı ögesi olan bitkiler kent meydanları için son derece önemlidir. Kent meydanında bitki seçimi yaparken dikkat edilmesi gereken birçok husus vardır. Kent meydanları ev bahçelerine oranla çok daha fazla insan yoğunluğuna maruz kalır. Bu sebeple bitki seçiminde zehirli meyve veya özsuyu olmayan, çok yoğun diken yapısına olmayan, alanın iklim özellikleri ile uyumlu, toza ve dış etmenlere dayanıklı bitkiler kullanılması gerekir.
Kent meydanları yoğun bir insan kalabalığına sahiptir. Meydanı bilmeyen bireylerinde istediği yere ulaşabilmesi tabela gibi yönlendiriciler dışında bitkilerde bu amaç için kullanılabilir. Çit bitkileri ile yürüme yollarına yapılacak uygulamalarda bireylerin kafa karışıklığını azaltıp istedikleri yeri daha kolay bulmaları sağlanabilir.
Kent meydanlarında bitkisel tasarımın bir diğer avantajı da bireylerin psikolojik açıdan rahatlamasını da sağlamasıdır. Meydanda kullanılan bitkilerin rengi, formu, kokusu, tasarımını bireyler üzerinde olumlu etkiler bırakacak şekilde seçildiği taktir de insanlar meydana geldiklerinde kendilerini rahat ve huzurlu hissederler. Betonların arasında hayatını sürdürmeye çalışan insanlar içinde oldukça önemlidir.
Bitkilerin insanlar üzerinde olumlu etkileri olduğu gibi olumsuz etkilere de yol açabilir. Mesela yoğun ve işlek bir kent meydanında renkli ve güzel kokulu bir çiçek bulunması insanların hoşuna gidebileceği gibi arılar ve kuşlar gibi diğer canlılarında hoşuna gidecek ve onları bu alana çekecektir. İnsanlar ne kadar kent içerisinde kuşlar ve diğer böceklerle bir arada yaşadıklarını düşünseler de yaban hayatı ile kent hayatı arasında çok büyük farklar vardır. Bu sebeple şehir içerisine bu kadar böcek çekmek diğer canlıları ve insanları kötü yönde etkileyecektir.
Bu gibi daha çok fazla üzerine değinilmesi gereken mesele vardır. Kent meydanlarında peyzaj tasarımı hiç küçümsenecek bir mesele değildir. Bu sebeple uzman peyzaj mimarları eşliğinde tasarımlar yapılmalı ve uygulamaya geçilmelidir. Aksi halde hem maddi hem de manevi zaralar meydana gelebilmektedir.
