Faydalı Bilgiler
Değişen iklim koşulları, değişen şehir yapıları, betonlaşmanın artması sonucu olarak, azalan rekreasyn alanlarının miktarı insanlar üzerinde doğayla iç içe olmaya daha çok ihtiyaç duyma gereksinimi doğurmuştur. Şehir merkezlerinde artık doğal alanların oldukça azalması ve oluşturulacak yer kalmaması sebebiyle peyzaj alanları oluşturabilmek için çözüm olarak çatı bahçeleri, dikey bahçeler gibi yeşil alanlara alternatif çözümler oluşturulmuştur.
Tarihi Süreçte Çatı Bahçeleri
Tarihte çatı bahçeleri için örnek teşkil edecek ilk uygulama Babil’in Asma Bahçeleri olarak verilebilir. M.Ö. Babiller tarafından inşa edilen bu yapı çatı katlarının, yapı duvarlarının bitkilendirilmesi için ilk örnek olarak bilinmektedir. İnsanlar bu bahçeleri besin elde etmek sosyalleşmek ve günlük faaliyetlerini gerçekleştirmek için kullanmıştır. İlerleyen yıllarda betonlaşmanın artmasıyla çatı bahçeleri kullanım yoğunluğunu ve önceliğini kaybetmiştir. Fakat 20 yy.dan itibaren artan betonarme yapılar, doğanın tahrip olması sebebiyle insanların doğada zaman geçirme isteklerine olanak sağlayabilmesi için çatı bahçeleri ve dikey duvarlar gibi olanaklar tekrardan tercih sebebi olmuştur. Peyzaj mimarlığı meslek disiplininde ortaya çıkmasıyla doğayla bütünleşik tasarımın daha yoğun gözlemlendiği 1970 yıllarında bugüne kadar tekrar kullanım yoğunluğu artmış ve devam etmektedir.
Çatı Bahçelerinin Önemi
Çatı bahçeleri yoğun şehir yaşantısından bunalan insanlar için bir kaçış yolu olmuştur. Bireylere betonların arasındaki şehirde kendilerine özel bir bahçeleri olması imkanını sağlar ve psikolojileri için iyi gelir. Aynı zamanda betonların arasında büyüyüp doğayla çok nadir zamanlarda buluşma fırsatı yaşayan çocuklar içinde gelişimlerinde çok önemli bir rol oynamaktadır.
Çatı bahçeleri kişilerin psikolojilerine olan desteği yanında doğanında kendisini toparlaması için büyük önem taşımaktadır. Küçük bir adım olsada karbon salınımın azaltılmasına katkı sağlayarak kentsel ısı adası etkisini azaltmaktadır. Şehir içerisinde toz ve gürültü kontrolü sağlamaktadırlar. Aynı zamanda insan müdehalesi sonucu bozulan peyzajların arasında geçici bağlantı görevi görmektedir. Kuşlara arılara çeşitli böcek ve hayvanlara şehir içerisinde barınma veya dinlenme noktası olarak destek vermektedir.
Çatı Bahçelerinde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Tabi ki çatı bahçesi oluşturmanın bazı kuralları vardır. En önemli kural bina dayanım sınıfının uygunluğudur. Çatı bahçeleri binalara ekstra bir yük binmesi demektir teknik hesaplamaların doğru şekilde yapılması oldukça önemlidir. Her tür bitki çatı bahçesinde kullanıma uygun değildir. Öncelikle çok kök yapmayan binanın yapısına zarar vermeyecek bitki seçimleri yapmaya dikkat edilmeli aynı zamanda çok su ihtiyacı olmayan bitkilerin kullanımına özen gösterilmelidir.
Şehir içerisindeki çatılar çoğunlukta bitkilerin alışık olduğu yetişme ortamından daha yüksektir. Yaz aylarında sıcağı kış aylarında ise soğuk ve rüzgara daha çok maruz kalırlar. Çatı bahçesinde kullanılacak bitkilerinde bu yetişme koşullarına dayanıklı olması dayanıklı olmayan sadece görünüşü güzel diye beğenilen bitkileri tercih etmekten kaçınılmalıdır. Özellikle uygunluğu göz önünde bulundurularak bina çatılarına yapılacak olan çatı bahçeleri için bitki seçimi başta kullanılması gereken toprak miktarı için son derece önemliyken aynı zamanda kullanılması gereken su miktarı yalıtım sistemleri oluşturulurken dikkat edilmesi gereken unsurlar için belirleyici olacaktır.
Çatı bahçelerinde kullanılan bitkiler dışında çatıdaki tasarımın bütünlüğünü sağlayan diğer malzemelerde yine projesi yapılacak alanın çevre koşullarına ve alanda kullanılan bitkilerin yapısına uygun olmalıdır. Drenaj iyi bir şekilde yapılmalıdır. Aksi takdirde sistemden istenilen verim elde edilememekle beraber daha çok zarara sebebiyet verebilir. Çatı bahçelerinde kullanılacak olan bitki türlerine göre su tüketim değerleri hesaplanacak, gerekli toprak miktarı hesaplanarak uygulama yapılacak olan çatının statik olarak bu ağırlıklara dayanımının uygunluğu doğru tespit edilmelidir. Önemli konulardan bir tanesi bitkilerin sulanmasıdır. Doğru bir planlama ile sulama sistemi kurularak bitkilerin yeterince sulanamamasına yada çok fazla sulanarak çürümesine sebebiyet verilmesinin önüne geçilmelidir. Bir diğer önemli konu ise bitkilerin sulanması için kullanılacak olan suyun drene edilebilir olmasıdır aksi takdirde alana zarar verecek boyutlara ulaşabilir.
Bitki, malzeme ve drenaj çatı bahçeleri en önemli unsurlardır. Doğru sürdürülebilir uygulamalar için doğru kişilerle çalışmalısınız. İleriye dönük büyük sıkıntılar yaşatmaması ve sistemin devamlılığının sağlanabilmesi için teknik detaylar önem araz etmektedir. Bu teknik detayların başında; İklim, Bitki seçimi, Otomatik Sulama Sistemi, Uygulama Alanı Statik özellikleri gelmektedir.
Sitemizde yer alan “Akıllı Sulama Sitemleri” yazısı çatı bahçelerinde otomatik sulama sistemleri kullanım gereklilikleri ve su tüketim değerleri için faydalı olabilir:
https://www.instagram.com/p/Cht5I3hAXFu/